(QBĐT) – Khoảng thời gian từ năm 1979-1983, hàng chục hộ dân ở tiểu khu (TK) Đồng Tân, thị trấn Đồng Lê (Tuyên Hóa) đã di dời nhà cửa về nơi ở mới để nhường đất cho huyện xây dựng các công trình quan trọng. Nhờ đó, trụ sở các cơ quan, đơn vị, trường học, chợ… huyện Tuyên Hóa bây giờ được tập trung trên mảnh “đất vàng”, tạo điều kiện cho nhân dân học tập, buôn bán, giao dịch thuận lợi…

Theo nhiều cán bộ nghỉ hưu từng làm việc tại huyện Tuyên Hóa, trước đây, trụ sở làm việc của các cơ quan huyện đóng tại xã Phong Hóa. Năm 1976, các cơ quan của huyện chuyển dần lên TK Lưu Thuận, thị trấn Đồng Lê và thôn Yên Xuân xã Lê Hóa (thời điểm đó thị trấn Đồng Lê chưa thành lập nên vùng đất này thuộc địa giới hành chính xã Lê Hóa). Các cơ quan nhà nước chủ yếu làm việc trong những ngôi nhà gỗ tạm bợ, một số đơn vị còn làm việc trong nhà dân.

Để các cơ quan nhà nước có địa điểm làm việc tốt hơn cũng như người dân trên địa bàn thuận lợi buôn bán, giao dịch với cơ quan nhà nước, học tập, sinh hoạt…, cuối những năm 70 của thế kỷ trước, huyện Tuyên Hóa đã vận động bà con thôn Đồng Văn, xã Lê Hóa chuyển nhà về vùng đất mới, lấy tên là thôn Đồng Tân.

Ông Lê Văn Phương (86 tuổi), nguyên Bí thư Huyện ủy Tuyên Hóa (giai đoạn 1991-1996) nhớ lại: “Mặc dù chuyển nhà đến nơi ở mới, điều kiện khó khăn hơn khiến nhiều người dân phải chịu thiệt thòi. Tuy nhiên, chủ trương của huyện đưa ra là hợp lý nên đa số người dân thôn Đồng Văn lúc bấy giờ vui vẻ đồng thuận, dời nhà về Đồng Tân để nhường đất cho huyện…”.

Để các hộ dân chuyển về nơi ở mới, huyện đã phân lô vùng đất mới, mỗi lô rộng 2.000-3.000m2 rồi cho người dân bốc thăm. Địa phương cũng trích một phần kinh phí để hỗ trợ cho lực lượng dân quân, đoàn thanh niên trong quá trình hỗ trợ người dân vận chuyển nhà.

Ông Đoàn Phúc Minh (83 tuổi), nguyên Chủ tịch HĐND huyện Tuyên Hóa (giai đoạn 1990-1993) kể lại: “Khoảng cách từ thôn Đồng Văn đến Đồng Tân khoảng 500m nhưng việc vận chuyển nhà vô cùng khó khăn. Bởi con đường đi lại giữa hai thôn chỉ là lối mòn do người dân tự phát nên nhỏ hẹp, gập ghềnh, toàn bộ nhà cửa phải tháo rời, khiêng vác đến vị trí mới dựng lại. Thời điểm đó, có 15 hộ dân thôn Đồng Văn chuyển về nơi ở mới…”.

Sau khi các hộ dân chuyển đi, huyện Tuyên Hóa đã cho san lấp mặt bằng để chuẩn bị kiến thiết trung tâm huyện lỵ mới. Văn phòng UBND huyện Tuyên Hóa và các đơn vị trực thuộc lần lượt chuyển về vị trí mới, xây dựng một dãy nhà cấp 4, hình chữ U cho cán bộ làm việc. Năm 1981, Trường THPT Tuyên Hóa được chuyển từ xã Phong Hóa lên, tạo điều kiện thuận lợi cho con em trong huyện học tập. Chợ Đồng Lê từ xã Thuận Hóa cũng đã chuyển về tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân buôn bán.

Năm 1999, thị trấn Đồng Lê được thành lập khi tách một phần diện tích, dân số của xã Sơn Hóa và Lê Hóa. Từ đó, thôn Đồng Văn được gọi là TK Đồng Văn và TK 2, thôn Đồng Tân được gọi là TK Đồng Tân. Đến năm 2000, trụ sở của UBND huyện Tuyên Hóa và các cơ quan trực thuộc lần lượt được xây dựng mới khang trang như bây giờ.

Phó Chủ tịch UBND huyện Tuyên Hóa Hồ Vũ Thường cho biết: “Trước đây, nhờ bà con thôn Đồng Văn chuyển nhà về Đồng Tân, địa phương mới có địa điểm xây dựng trụ sở các cơ quan như bây giờ. Từ đó, giúp cán bộ huyện có nơi làm việc, nhân dân đến giao dịch, học tập, sinh hoạt thuận lợi, góp phần thúc đẩy kinh tế-xã hội trên địa bàn phát triển”.

Với những người dân gần 40 năm về trước đã nhường đất cho huyện, sau khi đến nơi ở mới đã đồng lòng, đồng sức tiếp tục phát triển sản xuất để ổn định cuộc sống. Ông Hồ Thanh Bình (75 tuổi) một người dân ở TK Đồng Tân chia sẻ: “Vị trí nhà cũ của tôi trước đây giờ là Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng và phát triển quỹ đất huyện Tuyên Hóa. Năm 1980, gia đình tôi chuyển nhà về nơi ở mới để nhường đất cho huyện xây dựng các công trình quan trọng. Với 5 sào đất được cấp, gia đình đã khai hoang, phục hóa mở rộng diện tích để trồng sắn, ngô, nuôi cá… phát triển kinh tế”.

Ông Nguyễn Viết Xuân (65 tuổi), ở TK Đồng Tân tâm sự: “Nghe lãnh đạo huyện tuyên truyền việc nhường đất để xây dựng trụ sở các cơ quan, trường học, chợ… chúng tôi cơ bản nhất trí chuyển đi. Lúc đó, đất nhà tôi gần 6 sào nhưng vẫn chấp nhận nhường chứ không đòi hỏi gì…”. Nhờ sự quan tâm của chính quyền địa phương, gia đình ông Xuân đã đào ao thả cá, nuôi bò, lợn, trồng hoa nên cuộc sống từng bước được nâng lên. Trung bình mỗi năm, mô hình gia trại của ông lãi ròng trên 100 triệu đồng.

Tiểu khu trưởng TK Đồng Tân Phạm Xuân Tiến cho hay: “Thời điểm mới chuyển, cả TK có 15 hộ dân. Bà con chủ yếu làm ruộng, trồng sắn, khoai, nuôi cá, trâu, bò… Những năm trở lại đây, bà con đã tập trung trồng rừng, trồng hoa, nuôi lợn sinh sản, buôn bán, xuất khẩu lao động… Cùng với sự hỗ trợ của các cấp ủy đảng, chính quyền và nỗ lực của người dân, nhiều gia đình xây dựng được các mô hình kinh tế hiệu quả, làm nhà cửa khang trang. Hiện, TK Đồng Tân có 189 hộ nhưng chỉ còn 3 hộ nghèo, 7 hộ cận nghèo…”.

Xuân Vương