Tháng 4 năm ngoái, Quốc hội Mỹ đã thông qua một đạo luật đặc biệt nhằm ngăn chặn TikTok hoạt động tại Mỹ nếu nền tảng này không chuyển quyền sở hữu sang một chủ sở hữu không phải là người Trung Quốc trước ngày 19/1/2024. 

Tổng thống Joe Biden đã ký phê chuẩn, chính thức đặt ra thời hạn cho TikTok phải lựa chọn giữa bán công ty hoặc ngừng hoạt động trên đất Mỹ. Phản hồi lại yêu cầu này, TikTok khẳng định rằng việc bán công ty là không thể thực hiện, và chính phủ Trung Quốc cũng phản đối quyết liệt. 

Điều này đẩy TikTok vào tình huống buộc phải thuyết phục tòa án Mỹ hủy bỏ luật mới, nếu không nền tảng này sẽ đối diện với nguy cơ đóng cửa tại Mỹ.

Lệnh cấm TikTok có thể ảnh hưởng tới hàng triệu người tại Mỹ

Hành động của Quốc hội Mỹ mang tính bất thường khi ra luật cấm hoạt động đối với một công ty. TikTok không chỉ là một doanh nghiệp công nghệ thông thường mà đã trở thành một phần quan trọng của văn hóa và đời sống số của người dân Mỹ, với hơn 170 triệu người dùng. Thậm chí, cả hai ứng cử viên tổng thống Mỹ đều đã sử dụng TikTok như một công cụ hiệu quả để tiếp cận cử tri. 

Tuy nhiên, việc TikTok thuộc sở hữu của công ty ByteDance, có trụ sở tại Trung Quốc, đã khiến Quốc hội Mỹ lo ngại về khả năng chính phủ Trung Quốc có thể sử dụng dữ liệu cá nhân của người dùng Mỹ cho mục đích gián điệp hoặc thao túng thông tin. Bên cạnh đó, các nhà lập pháp còn quan ngại rằng thuật toán của TikTok có thể bị chỉnh sửa theo hướng có lợi cho Trung Quốc.

Chủ tịch Ủy ban Thương mại Thượng viện Maria Cantwell đã khẳng định rằng hành động của Quốc hội không nhằm trừng phạt TikTok hay ByteDance, mà để ngăn chặn nguy cơ gián điệp từ các đối thủ nước ngoài, bảo vệ quân nhân, nhân viên chính phủ, và công dân Mỹ khỏi những mối đe dọa tiềm tàng. 

Tuy nhiên, dư luận người Mỹ dường như không đồng tình với hướng bảo vệ này. Theo khảo sát của Pew Research, chỉ 32% người trưởng thành ở Mỹ ủng hộ lệnh cấm TikTok, mặc dù người dân Mỹ nhìn chung vẫn có cái nhìn không thiện cảm đối với Trung Quốc.

Lệnh cấm TikTok không chỉ tác động đến người dùng, mà còn đe dọa đến thu nhập của hơn 100.000 “influencer” (người có tầm ảnh hưởng) và các thương hiệu đang dựa vào nền tảng này để tăng trưởng doanh thu. TikTok đã trở thành kênh tiếp thị đầy tiềm năng cho nhiều công ty với hiệu quả quảng cáo và doanh số bán hàng tăng mạnh trong thời gian ngắn. 

Ví dụ, thương hiệu phụ kiện thời trang nữ Cakes Body đã xây dựng một lượng người hâm mộ đáng kể thông qua TikTok, trong khi Scrunchie NightCap báo cáo rằng khoảng 80% doanh thu của họ đến từ nền tảng này. Việc ngừng hoạt động của TikTok sẽ ảnh hưởng lớn đến chiến lược tiếp thị và doanh thu của các thương hiệu này.

Ngược lại, tại Trung Quốc, các nền tảng truyền thông xã hội của Mỹ như Facebook và X (trước đây là Twitter) đều bị cấm, và các công ty này không có cách nào để kháng cáo. Điều này làm nổi bật sự khác biệt trong chính sách kiểm soát truyền thông xã hội giữa hai quốc gia, khiến tình huống của TikTok thêm phần đặc biệt.

Hiện nay, cả TikTok và Bộ Tư pháp Mỹ đều yêu cầu Tòa án liên bang đưa ra phán quyết trước ngày 6/12, để Tòa án Tối cao Mỹ có thể xem xét kháng cáo trước khi thời hạn ngày 19/1/2025 của luật có hiệu lực. Quyết định cuối cùng của tòa án sẽ phải cân nhắc kỹ lưỡng giữa việc bảo đảm an ninh quốc gia và quyền tự do ngôn luận theo Tu chính án thứ nhất.